"هوش مصنوعی" به جای برگزاری همایش، نیازمند اقدام و عمل است

به گزارش خبرگزاری تسنیم، دکتر سید محمد امین آقامیری، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی، به مناسبت سیزدهمین سالگرد تأسیس این شورا در گفتگویی ویژه با شبکه خبر سیما اظهار داشت: شورای عالی فضای مجازی هدایتگر تحول ایران نوین از منظر جامعه مجازی و تأثیر آن بر جامعه فیزیکی است. او با تأکید بر اهمیت حفظ میراث تاریخی و هویتی ایران در فضای مجازی، افزود: اگر بتوانیم این مسیر را به‌درستی مدیریت کنیم، شاهد نتایج درخشانی خواهیم بود، اما در صورت عدم حضور مؤثر، کشوری به نام ایران در نقشه جدید فضای مجازی دنیا نخواهیم داشت. شورای عالی فضای مجازی تنها شورای عالی با اختیارات گسترده در کشور است. آقامیری درباره اختیارات شورای عالی فضای مجازی تصریح کرد: بر اساس احکام مقام معظم رهبری در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۴، مصوبات شورای عالی فضای مجازی به‌صورت قانونی اجرایی می‌شوند و امور سیاست‌گذاری، راهبری و تصمیم‌گیری در این فضا به این شورا واگذار شده است، که این شورا تنها نهادی است که در سی و پنج سال گذشته با این سطح از اختیارات تأسیس شده است. او با اشاره به چارچوب کلی فضای مجازی که شامل زیرساخت، خدمات پایه، خدمات کاربردی، حوزه محتوا و نظام‌های حقوقی، قانونی و امنیتی است، اعلام کرد: تمامی مصوبات شورای عالی فضای مجازی برای دستگاه‌های مربوطه لازم الاجراست و این موضوع در برنامه هفتم تصویب‌شده توسط مجلس شورای اسلامی نیز آمده است. آقامیری با اشاره به سازوکار قانونی برای ضمانت اجرا و نظارت بر مصوبات تصریح کرد: در صورت عدم اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی و ترک فعل در این حوزه، تبعاتی برای دستگاه‌های ترک فعل‌کننده در نظر گرفته شده، اما این تبعات جرم‌انگاری نشده است. دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص عدم تشکیل منظم جلسات این شورا اظهار داشت: بر اساس آیین‌نامه، جلسات شورای عالی فضای مجازی باید حداکثر هر چهار هفته یک بار برگزار شود. در دولت جدید چهار جلسه برگزار شده و به دلیل اینکه ریاست آن با رئیس‌جمهور است، باید با حضور ایشان برگزار شود. ان‌شاءالله یک جلسه پیش از پایان سال برگزار خواهد شد و در آینده نیز به‌صورت منظم‌تر تشکیل خواهد شد. حذف تمامی نهادهای موازی با شورای عالی فضای مجازی وی در پاسخ به این سؤال که آیا با تشکیل شورا و به دستور رهبر معظم انقلاب، تمامی نهادهای موازی حذف شدند، گفت: در همان سال اول تأسیس شورا، نهادهای موازی شناسایی و در این خصوص تصمیم‌گیری شد. همچنین پس از تشکیل شورا در سال ۱۳۹۰ هیچ نهاد موازی دیگری شکل نگرفته است و در صورت مشاهده موازی‌کاری، این موارد با تعامل و سازوکار موجود و به دلیل تمکین به حکم رهبر معظم انقلاب حل می‌شوند. آقامیری در خصوص رها و ول بودن فضای مجازی افزود: بحث صیانت از مردم در فضای مجازی به‌خصوص کودکان جزو دغدغه‌های بین‌المللی است و همه کشورها قوانین سختگیرانه‌ای در این حوزه دارند. خوشبختانه شورای عالی فضای مجازی نیز در سال‌های گذشته برای صیانت از کودکان در این حوزه سندی مصوب کرده است و این سند در دولت‌های مختلف پیگیری شده اما هنوز با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. صیانت از مردم در فضای مجازی چالشی جهانی برای دولت‌هاست. وی با اشاره به اینکه یکی از چالش‌های دولت‌ها، حکمرانی بر فضای مجازی برای صیانت از مردم است، اعلام کرد: بسیاری از کشورها همچون استرالیا و اروپا قوانین سختگیرانه‌ای در این حوزه دارند و پلتفرم‌ها نیز با تعامل با این دولت‌ها در حال اعمال این قوانین هستند، اما متأسفانه در ایران، پلتفرم‌ها سیاست‌ها و قوانین کشور را لحاظ نکرده و به اجرای آن متعهد نیستند. بنابراین در حال حاضر این قوانین بر روی پلتفرم‌های داخلی اعمال می‌شود اما بر روی پلتفرم‌های خارجی اعمال نمی‌شود. رئیس مرکز ملی فضای مجازی ادامه داد: در ماه‌های گذشته مذاکرات مختلفی توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با پلتفرم‌ها صورت گرفته و این وزارتخانه در تلاش است تا با پلتفرم‌های پرمخاطب به تفاهم برسد. ایران در نقشه جهانی فضای مجازی حضور دارد. وی در خصوص تأثیر این فضا بر سبک زندگی مردم گفت: خوشبختانه ایران جزو کشورهایی است که در نقشه جهانی فضای مجازی حضور دارد و ما نقاط قوت بسیاری نسبت به بسیاری از کشورها در این فضا داریم. این نقاط قوت شامل ایجاد خدمات بومی همچون حمل‌ونقل، گردشگری، مالی، فروشگاهی و حتی نمایش‌های خانگی است و در حال حاضر پلتفرم‌های داخلی بسیاری در چارچوب مقررات کشور در حال ارائه خدمت به مردم هستند که بسیاری از کشورهای پیشرفته از این خدمت بومی محروم بوده و هنوز وابسته هستند. دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: این خدمات بومی مهم به همت جوانان متخصص و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی محقق شده است و در حال پیگیری گسترش خدمات فضای مجازی کشورمان به سایر کشورها هستیم. وی تأکید کرد: وظیفه حاکمیت است که امنیت مردم را در فضای مجازی برقرار کرده و با پلتفرم‌ها در تعامل باشد. حتی آمریکا نیز برای تیک‌تاک چینی قوانین سختگیرانه‌ای وضع کرده است و یا اتفاق اخیر در فرانسه و تمکین تلگرام به قوانین این کشور و پاسخگویی به دولت آن گواه این مدعاست. آقامیری گفت: در همه دنیا این وضعیت وجود دارد و نسبت آن فقط متفاوت است و باید تلاش کنیم در این فضا شرایط بهتری داشته باشیم. به‌طور مثال همین قوانینی که آمریکا برای تیک‌تاک وضع کرده، پلتفرم‌های آمریکایی برای ایران بپذیرند و یا تعهداتی که پلتفرم‌ها به کشورهای اروپایی داده‌اند و یا تعاملاتی که پلتفرم‌ها با کشورهای همسایه ما مثل ترکیه، امارات و هند دارند برای ما هم اعمال شود. در واقع پلتفرم‌ها در تعامل با بسیاری از کشورها هستند و حتی زمانی که جرمی اتفاق می‌افتد، پلتفرم پاسخ‌گو است. هوش مصنوعی برنامه بلندمدت نمی‌خواهد، نیاز به عمل دارد. آقامیری در خصوص فناوری هوش مصنوعی که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز بوده است، تصریح کرد: دستگاه‌های متعددی در کشور مسئول این حوزه هستند چرا که هوش مصنوعی یک موضوع چندبعدی است و نمی‌توان به این موضوع به شکل یک سند بلندمدت پرداخت و به عمل بیشتر نسبت به تصویب اسناد پشتیبان نیاز است. در واقع تحولات در این حوزه به‌قدری سریع است که معادلات آن را بهم می‌ریزد بنابراین باید اهداف راهبردی و چارچوب مشخص باشد اما مسیر نیاز به برنامه بلندمدت ندارد و به دلیل تغییرات سریع باید با قوه ابتکار بیشتر عمل کرد که خوشبختانه در این حوزه ایده‌های خلاقانه در کشور بسیار است و در حال حاضر نیز برنامه ملی هوش مصنوعی توسط معاونت علمی ریاست جمهوری تصویب شده که مرجع اقدام است.

وی اظهار داشت: هوش مصنوعی یکی از فناوری‌هایی است که نمی‌توان با روش‌های سنتی به آن پرداخت، زیرا دارای لایه‌های مختلفی مانند زیرساخت، فنی و کاربردی است و برای تکمیل این زنجیره به مترجمان میان‌لایه‌ای نیاز است. دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد: یکی از اقدامات انجام‌شده، آموزش و افزایش سواد مردم در این حوزه است؛ به‌طور مثال، اکنون در مدارس برای رسیدن به بلوغ در این حوزه تلاش می‌شود. آقامیری افزود: در سطح جهانی نیز پیگیر ضوابط و آیین‌نامه‌های بین‌المللی هستیم و ایران در موضوعاتی مانند اخلاق در یونسکو و مباحث متنوع در سازمان ملل مشارکت فعال دارد، زیرا مدیریت این فناوری به همکاری جهانی نیاز دارد. او گفت: هوش مصنوعی نقش مهمی در تحولات دارد و کشورها برای رشد و توسعه فناوری به آن نیاز دارند. رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اینکه در سند برنامه هفتم برای محتوای دیجیتال سند مالکیت معنوی در نظر گرفته خواهد شد، ادامه داد: هوش مصنوعی ابزاری قدرتمند برای تحول است و نباید فقط برای برگزاری همایش‌ها از آن استفاده کرد؛ حتی می‌تواند به ادغام چند وزارتخانه کمک کند. آقامیری در تشریح آخرین وضعیت سند راهبردی فضای مجازی اظهار داشت: از 39 سند راهبردی، 6 سند توسط شورا تصویب شده و 13 سند توسط دستگاه‌ها ارسال شده که 3 سند تقریباً به اتمام رسیده است. وی بیان کرد که برخی اسناد به دلیل تغییر شرایط فناوری برای بازنگری به دستگاه مربوطه بازگشت داده شده‌اند و از 13 سند تهیه‌شده، سند رمزارزها ابلاغ شده و اسناد حکمرانی داده و نظام جامع تنظیم‌گری در حال بررسی هستند. آقامیری گفت: سیاست کشور توسعه‌ای است و اجرای این اسناد چالش‌های بسیاری دارد. مرکز ملی فضای مجازی پس از دریافت اسناد آن‌ها را برای تجمیع نظرات به کمیسیون‌ها ارسال می‌کند و جلسات هفتگی در حال برگزاری است تا 12 سند باقی‌مانده نیز ابلاغ شود. وی در خصوص عملکرد دستگاه‌ها در تدوین اسناد تأکید کرد: نسبت به آخرین وضعیت اعلام‌شده، تغییر کلی نداشته‌ایم و وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی و نیروی انتظامی اسنادی ارسال کرده‌اند. امیدواریم تا سه‌ماهه اول سال آینده ارسال تمامی پیش‌نویس‌ها و آغاز فرایند تصویب آن‌ها را شاهد باشیم. آقامیری در تشریح وضعیت پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: این شبکه دارای لایه‌های متعددی از جمله زیرساخت، محتوا، امنیت و خدمات پایه است و تمرکز بر لایه زیرساخت و خدمات پایه است تا مردم به شبکه‌ای باکیفیت و امن دسترسی داشته باشند. او تأکید کرد که خدمات ارائه‌شده به مردم دارایی ملی است و باید مطمئن باشیم که شبکه ملی اطلاعات به‌طور کامل پیاده‌سازی شود تا شبکه‌ای امن و با سرعت برای مردم فراهم گردد. آقامیری با اشاره به اینکه شورای عالی فضای مجازی راهبر این حوزه است، افزود: تقسیم کار ملی و شاخص‌های ارزیابی برای پیشرفت شبکه ملی اطلاعات در نظر گرفته‌شده است و امیدواریم میزان پیشرفت تا پایان سال یا هفته آخر فروردین اعلام شود. او ادامه داد: در صورت تصویب سند حقوق فضای مجازی، پیگیری حقوقی مردم در خصوص نارضایتی‌های ارتباطی تسهیل خواهد شد. شورای عالی فضای مجازی متولی فیلتر در کشور نیست و براساس قانون مجلس اجرا می‌شود. آقامیری در پاسخ به طرح رفع فیلتر گفت: موضوع فیلترینگ سازوکار مشخصی دارد و مجلس در سال 1382 برای آن قانون تصویب کرده است. شورای عالی فضای مجازی تا کنون نقشی در فیلتر کردن سکوها نداشته و فقط در سیاست‌گذاری ورود کرده است. وی افزود: در دولت‌های پیشین و فعلی تکلیف شده که تدبیری برای تصمیم‌گیری در این خصوص اندیشیده شود. آقامیری با بیان اینکه جلساتی با کارشناسان و متخصصان برگزار شده تا راهکارهای مختلف تدوین شود، تأکید کرد: در فروردین و دی‌ماه برنامه‌هایی ارائه شد تا این چالش رفع شود. او اشاره کرد که باید طرحی باشد که نیاز مردم را رفع کرده و حکمرانی در آن برقرار باشد. در مرحله اول واتساپ و گوگل پلی بازگشایی شد و سایر موضوعات با در نظر گرفتن امنیت، آرامش و حکمرانی تدوین شده‌اند. آقامیری افزود: شورای عالی فضای مجازی سیاست‌گذار و تصمیم‌گیر است و مسدودسازی باید بر اساس سازوکار قانونی صورت گیرد. وی در پاسخ به سوالی درباره شایعات بازگشایی سکوهای دیگر گفت: پیگیری‌ها در حال انجام است اما هنوز نتیجه نهایی اعلام نشده است. رئیس مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: رایزنی‌ها با تمامی سکوهای بین‌المللی در حال انجام است و تلاش می‌شود شرایطی که برای سایر کشورها پذیرفته شده، در ایران نیز قبول شود. وی افزود: باید سکوها شرایطی که برای دیگر کشورها قبول کرده‌اند را برای مردم ایران نیز بپذیرند. آقامیری با بیان اینکه متن طرح مصوب رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی به دستگاه‌ها ابلاغ شده، اظهار داشت: برای رفع فیلتر این دو سکو نیازی به مذاکره نبود. وی در پاسخ به سوالی درباره موفقیت در جنگ‌های سایبری گفت: قدرت سایبری شاخص‌های متعددی دارد که یکی از آن‌ها امنیت است. برخی مواقع فضا سازی می‌شود و مردم با اطلاعات غلط بمباران می‌شوند که این امر با هوش مصنوعی تشدید خواهد شد. وی افزود: یکی از موضوعات مورد بحث در یونسکو، تأثیر هوش مصنوعی بر شناخت مخاطب است. به‌طور مثال، در آمریکا دسترسی چین به داده‌های تیک تاک سلب شده و اوراکل مسئول جمع‌آوری داده‌ها شده است. آقامیری در خصوص جلسه اخیر رئیس جمهور با فعالان اقتصاد دیجیتال گفت: مهم‌ترین مانع نوآوری در اقتصاد دیجیتال، وضعیت موجود است و ابعاد سنتی این حوزه جلوی نوآوری را می‌گیرند. وی افزود: ترس از تغییر مانع ارائه خدمات محتوایی مناسب به مردم می‌شود و اگر موفق نباشیم، میراث ملی و فرهنگی ما در فضای مجازی آسیب خواهد دید. شورای عالی فضای مجازی باید به کسب‌وکارهای مجازی کمک کند و شرایط تسهیل این فرایند در سند راهبردی در نظر گرفته شده است.